Bugun...


Dr. Mehmet Aytekin

facebook-paylas
İstenmeyen düşüncelere karşı ne yapılabilir?
Tarih: 05-12-2023 22:25:00 Güncelleme: 05-12-2023 22:25:00


İstenmeyen düşünceler, takıntı haline gelebilen müdahaleci, davetsiz düşünceler, görüntüler veya hoş olmayan fikirlerden oluşmaktadır. Bu düşünceler rahatsız edici, şiddet veya tabu içerikli olabilir ve bunları yaşayan kişi için çok üzücü olabilir. Müdahaleci düşüncelere sahip olmanın yaygın bir insan deneyimi olduğunu ve birçok insanın bir ruh sağlığı bozukluğu olmadan zaman zaman bu düşüncelere sahip olduğunu unutmamak önemlidir.

Ancak bazı durumlarda, müdahaleci düşünceler obsesif kompulsif bozukluk (OKB), travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), anksiyete bozuklukları veya depresyon gibi çeşitli ruh sağlığı durumlarının bir belirtisi olabilir. Örneğin OKB’si olan kişiler sıklıkla ısrarcı ve istenmeyen müdahaleci düşünceler yaşarlar ve bu da önemli sıkıntılara yol açabilir.

Siz veya sevdiğiniz biri istenmeyen müdahaleci düşüncelerle mücadele ediyorsa, anlamanız gereken temel içgörü, müdahaleci düşüncelerden kurtulmaya çalışmanın aslında onları daha da kötüleştirdiği, oysa onları deneyimlemeye ve kabul etmeye istekli olmanın onları daha az yoğun hale getirdiğidir.

İşte istenmeyen müdahaleci düşüncelerle ilişkinizi değiştirmek ve bu süreçte zihninize, rahatsız edici veya rahatsız edici görünseler de düşüncelerinizin tehlikeli olmadığını öğretmek için atabileceğiniz bazı bilişsel-davranışçı pratik adımlar.

Müdahaleci düşüncelerinizi kabul edin ve etiketleyin

‘Kötü düşünceler’ veya ‘olumsuz düşünceler’ gibi terimleri kullanmaktan kaçının. Bu etiketler, düşüncelerin tehlikeli olduğu ve kaçınılması gerektiği fikrini güçlendirir. Bunun yerine, onları daha nötr ve gerçekçi bir şekilde etiketlemeye çalışın, örneğin ‘istenmeyen düşünceler’ veya ‘müdahaleci düşünceler’. Kendinize kısaca, korkutucu görünseler de istenmeyen müdahaleci düşüncelerin ne tehlikeli olduklarını ne de gerçekte ne yapacağınızı doğru bir şekilde tahmin ettiklerini hatırlatın.

Müdahaleci düşüncelerinizi yazın

İstenmeyen müdahaleci düşüncelerinizi kâğıda ‘dökmek’ yardımcı olabilir. Müdahaleci bir düşünce fark ettiğinizde, az önce deneyimlediğiniz belirli düşünceyi veya görüntüyü not alın. Bunun iki faydası vardır: Birincisi, sizi düşünme ve endişe etme eğiliminizi yavaşlatmaya zorlar çünkü düşündüğünüz kadar hızlı yazamazsınız. İkincisi, düşünceleri ‘kafanızdan çıkarıp’ kâğıda dökmek, onlardan uzaklaşmanıza yardımcı olur ve size farklı bir bakış açısı kazandırarak düşüncelerin daha az gizemli hissettirmesini sağlar.

Müdahaleci düşüncelerinizi onaylayın

Bir şeyi onaylamak, onun orada olduğunu, gerçek olduğunu ve nahoş olsa bile anlaşılabilir olduğunu kabul etmek anlamına gelir. Beyninizin size bu düşünceleri hatırlatmasının mantıklı olduğunu kendinize hatırlatın çünkü başlangıçta onlara bir tehditmiş gibi tepki verdiniz. Rahatsız edici olsalar da müdahaleci düşünceler beyninizin bozuk veya arızalı olduğunun bir işareti değildir. Aslında yapmak için tasarlandığı şeyi yapmaktadır; potansiyel olarak tehlikeli şeylerin farkında olmanızı sağlar. Tıpkı yanmış bir kurabiye parçasının yangın alarmını çalıştırması gibi, zihniniz de neyin tehlikeli olup neyin olmadığı konusunda biraz karışıktır.

Kendi duygusal tepkinizi doğrulayın

Müdahaleci düşüncelerin kendisini doğruladıktan sonra, bunlara verdiğiniz duygusal tepkiyi de doğrulayın. Entelektüel olarak müdahaleci düşüncelerin tehlikeli olmadığını bilseniz bile, ortaya çıktıklarında bazen korkmuş ve/veya rahatsız hissetmeniz anlaşılabilir ve tamamen doğaldır.

Dikkatinizi yeniden yönlendirin

Müdahaleci düşüncelerinizi ve bunlara verdiğiniz tepkileri kabul edip doğruladıktan sonra, son adım dikkatinizi nazikçe ama kararlı bir şekilde başka bir yere yönlendirmektir. Nihayetinde, müdahaleci düşünceleriniz hakkında endişelenmeye ve kara kara düşünmeye devam etmek, bunların tehlikeli veya çözülmesi gereken bir sorun olduğuna dair yanlış inancı sürdürür. Bu da yalnızca zihninizin düşünceleri su yüzüne çıkarmaya devam etme olasılığını artırır. Arabada gidiyorsanız, radyonun tuşuna basın ve dört gözle beklediğiniz podcast’i dinlemeye başlayın. Gece geç saatlerde yataktaysanız, kitabınızı çıkarın ve zihninizin rahatlamasını ve sonunda uykuya dalmanızı sağlamak için biraz okuyun.

Son olarak, dikkatinizi yeniden yönlendirmenin devam eden bir süreç olacağının farkında olun. Dikkatiniz muhtemelen zaman zaman müdahaleci düşüncelere geri dönecektir. Bu gayet doğaldır. Dikkatinizin müdahaleci düşüncelere kaydığını her fark ettiğinizde, bunun yararlı olmadığını nazikçe kabul edin ve elinizdeki göreve geri dönün.

Peki dikkati yeniden yönlendirmek, düşüncelerden uzaklaşmak veya onları bastırmakla aynı şey değil mi? Aradaki fark, yeniden yönlendirme ile önce müdahaleci düşünceleri kabul eder ve onaylarsınız ve ancak daha sonra dikkatinizi değiştirirsiniz. İlk adım çok önemlidir çünkü düşüncelerden korkmadığınızı ve aynı zamanda onlara sabit kalmak istemediğinizi gösterir.

www.kemalarikan.com

KAYNAKÇA:
– 
Clark, D. A. (Ed.). (2005). Intrusive thoughts in clinical disorders: Theory, research, and treatment. Guilford Press.
– How to deal with troubling thoughts by Nick Wignall, Psyche.





FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
SON YORUMLANANLAR
HABER ARŞİVİ
HAVA DURUMU
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 10 9 0 1 29 9 28 +20
2 Samsunspor 11 8 2 1 22 10 25 +12
3 Fenerbahçe 10 7 1 2 23 9 23 +14
4 Beşiktaş 10 6 2 2 19 10 20 +9
5 Eyüpspor 11 5 2 4 17 11 19 +6
6 Sivasspor 11 5 4 2 17 16 17 +1
7 Göztepe 10 4 3 3 17 13 15 +4
8 Başakşehir FK 10 4 3 3 17 14 15 +3
9 Kasımpaşa 12 3 4 5 16 19 14 -3
10 Konyaspor 11 4 5 2 14 18 14 -4
11 Antalyaspor 12 4 6 2 15 24 14 -9
12 Trabzonspor 10 2 2 6 11 11 12 0
13 Gaziantep FK 11 3 5 3 15 18 12 -3
14 Kayserispor 11 2 3 6 11 16 12 -5
15 Bodrum FK 12 3 7 2 10 16 11 -6
16 Alanyaspor 11 2 5 4 9 14 10 -5
17 Çaykur Rizespor 10 3 6 1 7 18 10 -11
18 Hatayspor 11 1 7 3 10 18 6 -8
19 Adana Demirspor 10 0 8 2 9 24 2 -15
Takım O G M B A Y P AV
1 Erzurumspor FK 11 7 3 1 17 6 22 +11
2 Kocaelispor 11 7 3 1 16 12 22 +4
3 Fatih Karagümrük 12 6 3 3 26 13 21 +13
4 Iğdır FK 12 6 3 3 17 10 21 +7
5 Bandırmaspor 11 6 2 3 15 10 21 +5
6 MKE Ankaragücü 12 6 5 1 18 12 19 +6
7 Boluspor 11 5 3 3 15 9 18 +6
8 Esenler Erokspor 12 5 5 2 19 16 17 +3
9 Ümraniyespor 12 5 5 2 18 17 17 +1
10 Pendikspor 11 5 4 2 13 14 17 -1
11 Çorum FK 11 4 3 4 13 12 16 +1
12 Şanlıurfaspor 11 4 4 3 18 18 15 0
13 Keçiörengücü 12 3 3 6 13 15 15 -2
14 Gençlerbirliği 11 4 4 3 9 9 15 0
15 Manisa FK 11 4 5 2 14 12 14 +2
16 İstanbulspor 12 4 6 2 14 15 14 -1
17 Amed SK 12 3 4 5 10 12 14 -2
18 Sakaryaspor 11 3 4 4 15 17 13 -2
19 Adanaspor 12 1 7 4 10 28 7 -18
20 Yeni Malatyaspor 12 0 12 0 5 38 3 -33
Takım O G M B A Y P AV
1 GMG Kastamonuspor 11 8 1 2 22 8 26 +14
2 Sarıyer 11 7 0 4 19 4 25 +15
3 Batman Petrolspor 11 7 4 0 18 10 21 +8
4 İskenderunspor A.Ş. 10 5 1 4 15 5 19 +10
5 24Erzincanspor 10 5 1 4 15 5 19 +10
6 Adana 1954 Futbol Kulübü 10 6 3 1 17 10 19 +7
7 Altınordu 10 5 1 4 15 8 19 +7
8 Beykoz Anadolu 10 6 3 1 18 14 19 +4
9 Kırklarelispor 10 3 2 5 11 9 14 +2
10 Kepezspor FAŞ 11 3 5 3 12 12 12 0
11 1461 Trabzon FK 10 3 5 2 11 11 11 0
12 Fethiyespor 10 3 5 2 12 16 11 -4
13 İnegölspor 10 2 4 4 7 10 10 -3
14 Isparta 32 Spor 10 1 4 5 6 12 8 -6
15 Sincan Belediyesi Ankaraspor 10 1 6 3 5 15 6 -10
16 Karaköprü Belediyespor 10 1 6 3 7 18 6 -11
17 Altay 10 1 7 2 6 23 5 -17
18 Hes İlaç Afyonspor 10 0 9 1 4 30 1 -26
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 9 7 0 2 19 1 23 +18
2 Karşıyaka 9 7 1 1 16 3 22 +13
3 Silifke Belediye Spor 9 5 1 3 17 7 18 +10
4 Bornova 1877 10 4 3 3 17 11 15 +6
5 Düzcespor 9 4 2 3 12 7 15 +5
6 Belediye Kütahyaspor 9 5 4 0 10 9 15 +1
7 Kahramanmaraşspor 9 5 4 0 10 10 15 0
8 Muş Spor Kulübü 9 3 1 5 6 4 14 +2
9 Anadolu Üniversitesi 10 3 4 3 9 10 12 -1
10 Artvin Hopaspor 9 2 2 5 5 10 11 -5
11 Kırşehir Futbol SK 9 2 3 4 6 10 10 -4
12 Tokat Bld Plevnespor 9 2 4 3 5 10 9 -5
13 23 Elazığ Futbol Kulübü 9 1 4 4 1 6 7 -5
14 Bulvarspor 9 1 4 4 6 17 7 -11
15 Ergene Velimeşe 9 1 6 2 3 12 5 -9
16 Kuşadasıspor 9 0 9 0 7 22 0 -15
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 10/11/2024 Göztepe vs Konyaspor
 10/11/2024 Galatasaray vs Samsunspor
 10/11/2024 Başakşehir FK vs Beşiktaş
 10/11/2024 Fenerbahçe vs Sivasspor
 23/11/2024 Eyüpspor vs Çaykur Rizespor
 23/11/2024 Gaziantep FK vs Başakşehir FK
 23/11/2024 Kayserispor vs Fenerbahçe
 23/11/2024 Bodrum FK vs Galatasaray
 24/11/2024 Sivasspor vs Kasımpaşa
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 10/11/2024 Bandırmaspor vs Boluspor
 10/11/2024 Şanlıurfaspor vs Gençlerbirliği
 10/11/2024 Manisa FK vs Erzurumspor FK
 10/11/2024 Sakaryaspor vs Kocaelispor
 22/11/2024 Pendikspor vs Ümraniyespor
 23/11/2024 Keçiörengücü vs Manisa FK
 23/11/2024 Yeni Malatyaspor vs İstanbulspor
 23/11/2024 Boluspor vs Şanlıurfaspor
 23/11/2024 Gençlerbirliği vs MKE Ankaragücü
 24/11/2024 Erzurumspor FK vs Fatih Karagümrük
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 10/11/2024 Kırklarelispor vs 24Erzincanspor
 10/11/2024 Adana 01 Futbol Kulübü vs Karaköprü Belediyespor
 10/11/2024 Afyonspor Kulübü vs Fethiyespor
 10/11/2024 Altınordu vs Altay
 10/11/2024 Isparta 32 Spor vs Sincan Belediyesi Ankaraspor
 10/11/2024 İnegölspor vs Beykoz Anadolu
 10/11/2024 İskenderunspor A.Ş. vs 1461 Trabzon FK
 16/11/2024 Beykoz Anadolu vs Kepezspor FAŞ
 16/11/2024 Karaköprü Belediyespor vs Altınordu
 16/11/2024 Sincan Belediyesi Ankaraspor - Kırklarelispor Kırklarelispor ligdeki son 5 maçında hiç kaybetmedi  Kırklarelispor yenilmez
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 10/11/2024 Artvin Hopaspor vs Kahramanmaraşspor
 10/11/2024 Bulvarspor vs Belediye Kütahyaspor
 10/11/2024 Düzcespor vs Ergene Velimeşe
 10/11/2024 Karşıyaka vs Muş Spor Kulübü
 10/11/2024 Kırşehir Futbol SK vs Bursaspor
 10/11/2024 Kuşadasıspor vs Tokat Bld Plevnespor
 10/11/2024 23 Elazığ Futbol Kulübü vs Silifke Belediye Spor
 16/11/2024 Bursaspor vs Bulvarspor
resmi ilanlar

Sizin İçin Yenileniyoruz. Sitemizi Nasıl Buldunuz


NAMAZ VAKİTLERİ
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
YUKARI